کد مطلب:21000 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

1. براي اينكه جوانان به معظلات اجتماعي روي نياورند،براي امر به معروف ونهي ازمنكر چهاقداماتي را بايد انجام داد؟(درضمن بنده معلم هستم وبيشتر با جوانهاي دبيرستاني تماس دارم)

احساس تعهد، مسئوليت پذيري و دغدغه شمادرهدايت نسل جوان بسوي رستگاري وباز داشتن آنها از ورود به فساد وتباهي را ارج مي نهيم وجهت استحضار شما شرايط امر به معروف ونهي ازمنكر و چگونگي برخورد با جوانان را يادآورم مي شويم :

امر به معروف ونهي ازمنكر به عنوان اصل نظارت همگاني در جامعه اسلامي يكي از ويژگيهاي نظام تربيتي اسلام است، بايد انديشه وتفكر در جامعه رواج يابد كه درجامعه اسلامي برخلاف جوامع غربي همه افراد نسبت به يكديگر مسئوليت دارند زيرا هر جامعه وامت داراي سرنوشتي مشترك است و اعضاي جامعه همانند مسافران يك كشتي هستند كه اگر درگوشه اي از آن يك فرد سوراخي ايجاد كند همه غرق خواهند شد. انحراف و آلودگي افراد جامعه ايجاد سوراخ در كشتي متلاطم و خروشان زندگي است كه مي تواند به سعادت و رستگاري جامعه لطمه وارد سازد.

البته بايد توجه داشت كه اجراي اين حكم الهي زماني ضرورت اجرايي دار دكه شرايط آن تحقق پيدا كند در غير اين صورت نه تنها مفيد نخواهد بود، بلكه ضرر هم خواهد داشت . مراجع بزرگوار در رساله هاي عمليه خويش به اين شرايط اشاره كرده اند. امام خميني (رضوان ا...تعالي عليه) چند شرط را در واجب بودن امر به معروف ونهي از منكرذكركرده اند :1

1- كسي كه مي خواهد امر ونهي كند، بداند كه آنچه شخص مكلف به جا نمي آورد واجب است بجا آورد، وآنچه بجا مي آورد بايد ترك كند. وبركسي كه معروف ومنكر را نمي داند واجب نيست .

2- آنكه احتمال بدهد امرونهي اوتأثيرمي كند، پس اگر بداند اثر نمي كند واجب نيست.

4- آنكه بداند شخص معصيت كار بنا دارد كه معصيت خود را تكرار كند، پس اگر بداند يا گمان كند يا احتمال صحيح بدهد كه تكرار نمي كند واجب نيست . آنكه درامرونهي مفسده اي نباشد،پس اگربداند ياگمان كند، كه اگر امر يا نهي كند ضررجاني يا عرضي وآبرويي يا مالي قابل توجه به او مي رسد واجب نيست. بلكه اگر احتمال صحيح بدهد كه از آن ترس ضررهاي مذكور را پيدا مي كند واجب نيست.بلكه اگر بترسد ضرري متوجه متعلقان او مي شود واجب نيست، بلكه با احتمال وقوع ضررجاني يا عرضي وآبرويي يا مالي موجب حرج بربعضي مؤمنين، واجب نمي شود بلكه دربسياري از موارد حرام است.

خواهر گرامي امر به معروف ونهي از منكر درصورت تحقق شرايط چهارگانه مذكور حكم وجوب پيدا مي كند، درغير اين صورت واجب نخواهد بود لذا لازم است اين شروط را دائماً درذهن داشته باشيد وچنانچه با مراعات آنها احاس تكليف و وظيفه نموديد سعي كنيد دربرخورد با جوانان اصول زيررا رعايت كنيد :

1- از طرف مقابل خود شناخت نسبي پيدا كنيد وبا توجه به روحيات، علائق، سليقه ها وباورهاي او بهترين روش را براي امر ونهي برگزينيد.

2- حتي الامكان سعي كنيد از موعظه و نصيحت مستقيم پرهيز كنيدوبصورت غير مستقيم سعي كنيداو را به راه راست هدايت كنيد.

3- باز بان استدلالي ومنطقي توأم با عاطفه واحساس ومحبت (بخصوص دختران جوان) برخورد كنيد .

4- سعي كنيد بصورت غير مستقيم آنهارا، با مصالح يا مفاسد اعمال آشنا كنيد .

5- از تندروي وتعصب خشك بي منطق و خارج از چاچوب اخلاق انساني واسلامي بشدت اجتناب ورزيد.

6- با آنان ارتباط دوستانه وعاطفي برقرار كنيد و دررفع مشكلات و گرفتاريها آنها راكمك كنيد واگر توان حل مشكل رانداريد سنگ صبورشان باشيد .

7- درصورت انحراف جوان، ابتدا دربرابر او موضع نگيريد، مقداري با او همراهي و همسويي كنيد ودر نيمه راه به گونه اي كه احساس نكند جهت را عوض كنيد .

8- مخاطب خودرا شنونده اي منفعل بحساب نياوريد، بلكه سعي كنيد به او استقلال رأي ونظربدهيد وقوه تعقل وانديشه اورا بكار اندازيد تا خود پاسخ وراه صحيح را بيابد واحساس نكند به او ديكته شده است .

9- هرگز سعي نكنيد شخصيت آنان را زيرسؤال ببريد، رسول اكرم(ص) مي فرمايند : هر كسم سلماني را گرامي بدارد خداي والا مرتبه راگراميداشته است. 2 شخصيت هر فرد (بخصوص جوان) محبوبترين پديده مورد علاقه اوست .

غريزه حب ذات كه براساس حكمتالهي دروجود انسان قرارداده شده است، آدمي را برمي انگيزد تا برمبنايخوددوستي ا زمخاطرات وناملايمات، خود رامصون نگاه داشته وبقاي عمر وزندگيش را تدبير نمايد .







اين غريزه انسان را وادار مي كند دربرابر هر عملي كه شخصيت اورا تهديد مي كند، به دفاع ا زشخصيتش بپردازد.با تحقير شخصيت، بيشترين مقاومت را درفرد عليه خود به وجود مي آوريم وبا تكريم شخصيت او موجبات گناه ستيزي را در وجودش تقويت مي كنيم. اميرا لمومنين علي ـ عليه السلام ـ مي فرمايد :

من كرمت عليه نفسه، هانت عليه شهواته (كسي كه نفسش برايش محترم باشد، شهوات مادي درنظرش پست وبي ارزش مي گردد.) 3

10- درانتها توصيه مي كنيم كتابهاي تربيتي مربوط به جوانان را مطالعه فرموده تا با رموز ارتباط با جوانان بيشتر آشناشويد . كتاب گفتار فلسفي جوان از نظر عقل واحساسات اثري بسيار ارزشمند است كه شما را با ابعاد وجودي جوان آشنا مي كند .





منابع:

(1) ك : رساله عمليه امام خميني رحمه ا... عليه مسأله 2791

(2) فريد تنكابني، راهنماي انسانيت (سيري ديگر درنهج الفصاحه)، ص599

شرفي محمد رضا، جوان ونيروي چهارم زندگي،ص 50